สิทธิผู้ถือหุ้น
- Home
- นักลงทุนสัมพันธ์
- สิทธิผู้ถือหุ้น
สิทธิผู้ถือหุ้น
1. สิทธิที่จะได้รับใบหุ้น
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1127 วรรคแรก “ให้บริษัททำใบหุ้นคือใบสำคัญสำหรับหุ้นใบหนึ่ง หรือหลายใบมอบให้เป็นคู่มือแก่ผู้ถือหุ้นทุกๆ คน” ใบหุ้นนี้ถือว่ามีความสำคัญสำหรับผู้ถือหุ้นมาก เพราะมีค่ามากเหมือนเป็นหลักทรัพย์ของผู้ถือหุ้น ใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันในการทำนิติกรรมต่างๆ ได้ เวลาจะโอนหุ้น ขายหุ้น หรือยกให้ใครก็ต้องมีใบหุ้นนี้เป็นหลักฐานยืนยันกับบุคคลอื่นได้ ผู้ถือหุ้นจึงมีสิทธิที่จะได้รับใบหุ้นจากบริษัท
2. สิทธิขอเปลี่ยนใบหุ้น
ผู้ถือหุ้น จะขอเปลี่ยนใบหุ้นจากหุ้นชนิดระบุชื่อเป็นใบหุ้นชนิดออกให้แก่ผู้ถือ หรือเปลี่ยนใบหุ้นชนิดออกให้แก่ผู้ถือ เป็นหุ้นชนิดระบุชื่อได้ตามมาตรา 1134, 1136
3. สิทธิที่จะโอนหุ้น
หุ้นชนิดออกให้แก่ผู้ถือย่อมโอนกันได้ โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากบริษัท เว้นแต่หุ้นชนิดระบุชื่อจะโอนกันได้ ต้องมีข้อบังคับของบริษัทจำกัดสิทธิในการโอนได้ตามมาตรา 1129 วรรคแรก
4. สิทธิที่จะได้รับเงินปันผล
เมื่อบริษัทดำเนินกิจการมีกำไร และที่ประชุมใหญ่อนุมัติให้จ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้นได้ เมื่อสิ้นรอบปีบัญชี ผู้ถือหุ้นก็มีสิทธิที่จะได้รับเงินปันผลนั้นได้ตามข้อบังคับและชนิดของหุ้นตามมาตรา 1200, 1201
5. สิทธิในการควบคุมการดำเนินงานของบริษัท
- ในการประชุมผู้ถือหุ้นทุกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการประชุมสามัญ หรือการประชุมวิสามัญ บริษัทต้อง เชิญผู้ถือหุ้นเข้าประชุมทุกครั้ง ผู้ถือหุ้นจึงเข้าร่วมประชุม และออกเสียงลงคะแนนในที่ประชุมใหญ่ได้ ตามมาตรา 1176
- ในการประชุมทุกครั้งผู้ถือหุ้นมีสิทธิออกเสียงลงคะแนนในเรื่องต่างๆ ที่บริษัทขออำนาจจากผู้ถือหุ้น ที่เข้าร่วมประชุมทุกคน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดๆ เช่น การแต่งตั้ง ถอดถอนกรรมการ การกำหนดอำนาจ ผู้มีอำนาจลงนามผูกพันบริษัท การเพิ่มทุน ลดทุน การจ่ายเงินปันผล การตั้งผู้ชำระบัญชี การจ่ายเงินบำเหน็ดตอบแทนให้กรรมการของบริษัท จนถึงการเลิกกิจการของบริษัท
6. สิทธิที่จะตรวจดูรายงานการประชุมกรรมการ และรายงานการประชุมผู้ถือหุ้น
กรณีนี้เป็นการควบคุมการงานของบริษัท โดยที่ประชุมใหญ่ผู้ถือหุ้น ดังนั้นการที่ผู้ถือหุ้นจะใช้สิทธินี้ได้อย่างสมบูรณ์ และมีประสิทธิภาพ ผู้ถือหุ้นจะต้องทราบข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินงานของบริษัท โดยการตรวจดูรายงานการประชุมกรรมการ และรายงานการประชุมผู้ถือหุ้นทุกครั้งก่อน เพื่อนำมาสอบถามกรรมการในที่ประชุมใหญ่ของบริษัทในคราวต่อไป จะได้ตัดสินใจได้อย่างเหมาะสมว่าสมควรจะลงคะแนนเสียงในทางใด ตามมาตรา 1207
7. สิทธิในการฟ้องขอให้เพิกถอนมติของที่ประชุมใหญ่
กรณีที่การประชุมใหญ่นั้นได้นัดเรียก หรือได้ประชุมกัน หรือได้ลงมติฝ่าฝืนบทบัญญัติของกฎหมาย หรือฝ่าฝืนข้อบังคับของบริษัท ซึ่งถือว่าที่ประชุมใหญ่นั้นได้ลงมติโดยผิดระเบียบ ผู้ถือหุ้นร้องขอให้ศาลเพิกถอนมตินั้นได้ โดยร้องขอภายในกำหนดเดือนหนึ่งนับแต่วันที่ลงมตินั้น ตามมาตรา 1195
8. สิทธิในการฟ้องกรรมการ
เมื่อกรรมการของบริษัทปฏิบัติงานของบริษัทให้เกิดความเสียหายแก่บริษัท แต่บริษัทมิได้ดำเนินการฟ้องกรรมการนั้น ถ้ากรรมการทำให้ผู้ถือหุ้นได้รับความเสียหายเป็นส่วนตัวด้วยแล้ว ผู้ถือหุ้นก็อาจฟ้องกรรมการนั้น ในนามตนเองได้ ตามมาตรา 1169
9. สิทธิที่จะจำหน่ายจ่ายโอนหุ้น หรือใช้เป็นหลักประกันหนี้
การที่หุ้นสามารถจำหน่ายจ่ายโอนได้ ซึ่งถือว่าเป็นทรัพย์สินอย่างหนึ่ง จึงสามารถโอนกันได้โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากบริษัทก่อน เว้นแต่จะเป็นหุ้นระบุชื่อซึ่งมีข้อบังคับของบริษัทกำหนดไว้ให้โอนได้ ตามมาตรา 1129
10. สิทธิที่จะได้ซื้อหุ้นออกใหม่ของบริษัทตามส่วนของการถือหุ้นเดิม
การออกหุ้นใหม่ขายให้กับบุคคลภายนอก อาจกระทบกระเทือนถึงสัดส่วนความเป็นเจ้าของของบริษัทของผู้ถือหุ้นเดิม กฎหมายจึงบัญญัติให้บริษัทขายหุ้นออกใหม่แก่ผู้ถือหุ้นเดิมก่อน ตามสัดส่วนของหุ้นเดิมที่ถืออยู่ตามมาตรา 1222
11. สิทธิที่จะได้รับเงินค่าหุ้น และส่วนแบ่งในทรัพย์สินของบริษัท หลังจากมีการเลิกบริษัท และชำระบัญชีแล้ว
เมื่อบริษัทดำเนินงานแล้วขาดทุนจนต้องเลิกกิจการ และได้มีการชำระบัญชีใช้หนี้แก่เจ้าหนี้ของบริษัท และหักค่าใช้จ่ายต่างๆ แล้ว หากมีเงินเหลือต้องนำมาแบ่งคืนแก่ผู้ถือหุ้นตามสัดส่วนต่อไป ตามมาตรา 1129
12. สิทธิอื่นๆ
เช่น สิทธิที่จะเป็นผู้สอบบัญชี สิทธิที่จะตรวจทะเบียนผู้ถือหุ้น สิทธิในการเรียกให้บริษัทส่งสำเนาทะเบียนหุ้น สิทธิในการเรียกประชุมผู้ถือหุ้นเอง สิทธิมอบฉันทะให้ผู้อื่นเข้าประชุมแทน สิทธิในการฟ้องให้เลิกบริษัท และสิทธิในการร้องต่อศาล เพื่อสั่งให้บริษัทฟื้นคืนสู่ทะเบียน